شاک ویو برای درمان خار پاشنه یکی از مدالیته های درمان نوین و موثر است که در کلینیک فیزیوتراپی دکتر نصیری – بهترین فیزیوتراپی غرب تهران – ارائه می شود. خار پاشنه شاید کوچک باشد، اما دردی که ایجاد می‌کند می‌تواند روزهایت را خراب کند، پیاده‌روی ساده را دشوار کند و حتی تمرکزت را از بین ببرد. حالا تصور کن بدون جراحی، بدون دردسر و با چند جلسه کوتاه بتوانی از این درد رها شوی! اینجاست که شاک ویو تراپی برای درمان خار پاشنه وارد میدان می‌شود. این روش در سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین روش‌های فیزیوتراپی در ایران تبدیل شده و بسیاری از بیماران گزارش داده‌اند که بعد از استفاده از آن، دردشان به شکل قابل‌توجهی کاهش یافته است.
خار پاشنه (Heel Spur) یک زائده استخوانی کوچک است که زیر استخوان پاشنه و در محل اتصال با فاسیای کف پا تشکیل می‌شود. این خار به مرور زمان و بر اثر کشیدگی و التهاب مکرر ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث درد شدیدی شود، به‌خصوص هنگام برداشتن اولین قدم‌ها در صبح.
خار پاشنه خود به‌تنهایی معمولاً باعث درد نمی‌شود، بلکه التهاب فاسیای کف پا که روی خار قرار گرفته، عامل اصلی درد است. وقتی فاسیا به طور مداوم کشیده می‌شود، بدن تلاش می‌کند این کشیدگی را با ساخت استخوان اضافه جبران کند و خار پاشنه ایجاد می‌شود.
علل ایجاد خار پاشنه
- استفاده از کفش نامناسب: کفش‌های صاف و بدون قوس می‌توانند فشار بیشتری به پاشنه وارد کنند.
- ایستادن طولانی‌مدت: مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی دارند، خطر ابتلا به خار پاشنه را افزایش می‌دهند.
- دویدن روی سطوح سخت: فشار بیش‌ازحد به کف پا هنگام دویدن.
- چاقی: اضافه وزن فشار زیادی به پاشنه وارد می‌کند.
- مشکلات ساختاری پا: مانند کف پای صاف یا گودی کف پا.
علائم شایع خار پاشنه
- درد در زیر پاشنه، به‌ویژه هنگام برداشتن اولین قدم‌ها در صبح.
- درد که با استراحت بهبود می‌یابد اما با فعالیت مجدد بازمی‌گردد.
- درد تیز مانند فرو رفتن میخ زیر پا هنگام ایستادن طولانی‌مدت.
- التهاب و تورم در ناحیه پاشنه.
- احساس سفتی در پاشنه و کف پا.
تاثیر خار پاشنه بر کیفیت زندگی
خار پاشنه ممکن است باعث شود از فعالیت‌های روزانه و حتی کار کردن فاصله بگیری. بسیاری از افراد با درد پاشنه دچار کاهش انگیزه برای ورزش می‌شوند، فعالیت‌های اجتماعی‌شان کم می‌شود و حتی دچار اضافه وزن می‌شوند. در مواردی اگر درمان نشود، درد مداوم می‌تواند منجر به تغییر در نحوه راه رفتن و بروز مشکلات در زانو و کمر شود. اگر به دنبال کاهش درد و بازگشت به فعالیت‌های عادی هستی، بهتر است درمان مناسب مانند شاک ویو تراپی را به‌موقع آغاز کنی.
شاک ویو برای درمان خار پاشنه
شاک ویو تراپی یا درمان با امواج شوکی خارج از بدن (ESWT) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی با انرژی بالا برای تحریک روند بهبود طبیعی بدن در بافت‌های آسیب‌دیده به کار می‌رود. این روش ابتدا برای درمان سنگ کلیه استفاده می‌شد، اما بعدها کاربرد گسترده‌ای در درمان مشکلات اسکلتی-عضلانی مانند خار پاشنه پیدا کرد.
شاک ویو شامل ارسال امواج صوتی پرانرژی به ناحیه دردناک است که باعث تحریک جریان خون، افزایش متابولیسم بافتی و تسریع روند ترمیم می‌شود. این امواج به عمق بافت نفوذ می‌کنند و موجب بازسازی فیبرهای آسیب‌دیده و کاهش درد می‌شوند.
انواع شاک ویو در فیزیوتراپی
شاک ویو متمرکز (Focused): امواج با انرژی بالا به نقطه خاصی از بافت ارسال می‌شود.
شاک ویو شعاعی (Radial): امواج با انرژی کمتر و گسترده‌تر برای نواحی وسیع‌تر استفاده می‌شود.
بسته به شدت درد و شرایط بیمار، فیزیوتراپیست نوع مناسب را انتخاب می‌کند.
امواج شوکی باعث تحریک میکروتراما در بافت ملتهب می‌شوند که منجر به فعال شدن مکانیزم‌های طبیعی بهبود بدن می‌شود. این فرآیند:
- افزایش خونرسانی در ناحیه دردناک،
- تجزیه رسوبات کلسیمی در محل خار پاشنه،
- کاهش التهاب و درد،
- تحریک تولید کلاژن جدید برای بازسازی بافت می‌شود.
از این طریق، شاک ویو به کاهش درد خار پاشنه کمک کرده و روند بهبودی بیمار را سرعت می‌دهد.
مزایای شاک ویو برای درمان خار پاشنه
یکی از مهم‌ترین مزایای شاک ویو برای خار پاشنه این است که بدون جراحی و بدون نیاز به مصرف طولانی‌مدت دارو می‌توان درد را کاهش داد. بسیاری از بیماران پس از ۳ تا ۵ جلسه شاک ویو تراپی، کاهش چشمگیر درد و بهبود عملکرد خود را گزارش کرده‌اند.
تسکین درد بدون جراحی
شاک ویو به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی، می‌تواند جایگزین مناسبی برای جراحی خار پاشنه باشد. بدون نیاز به برش و بستری شدن، می‌توان از درد مداوم خلاص شد و به فعالیت‌های روزانه بازگشت.
تحریک روند بهبود طبیعی بدن
امواج شوکی با تحریک میکروتراما در بافت آسیب‌دیده، بدن را وادار به ترمیم خود می‌کنند. این امر باعث فعال شدن سلول‌های فیبروبلاست و افزایش تولید کلاژن می‌شود.
بهبود جریان خون در محل درد
یکی از دلایل اصلی درد خار پاشنه، کاهش جریان خون در ناحیه و التهاب مداوم است. شاک ویو با افزایش گردش خون، اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را به بافت می‌رساند و روند بهبودی را سرعت می‌بخشد.
مراحل انجام شاک ویو تراپی خار پاشنه
قبل از شروع شاک ویو تراپی، پزشک معاینه و ارزیابی دقیقی انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که این روش برای شما مناسب است.
مشاوره و ارزیابی اولیه
پزشک با بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و در صورت نیاز عکس‌برداری، محل دقیق درد و شدت آن را مشخص می‌کند. این مرحله برای تعیین شدت و تعداد جلسات مورد نیاز اهمیت دارد.
تعداد جلسات مورد نیاز و مدت هر جلسه
معمولاً ۳ تا ۵ جلسه شاک ویو به فاصله ۷ تا ۱۰ روز توصیه می‌شود. هر جلسه حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و بسته به شرایط بیمار، شدت دستگاه تنظیم می‌شود.
مراقبت‌های بعد از درمان
- استراحت نسبی و پرهیز از ایستادن طولانی‌مدت در روز اول
- استفاده از کفش مناسب و دارای کفی نرم
- مصرف آب کافی
- انجام تمرینات کششی سبک زیر نظر فیزیوتراپیست
چه افرادی کاندید مناسب شاک ویو هستند؟
همه‌ی افرادی که از درد مزمن خار پاشنه رنج می‌برند، بلافاصله گزینه مناسب شاک ویو نیستند و قبل از شروع درمان باید بررسی‌های لازم انجام شود. اگر درد پاشنه‌ات بیشتر از ۶ ماه طول کشیده و درمان‌های رایج مانند استراحت، استفاده از کفی، داروهای ضد التهاب و فیزیوتراپی سنتی نتوانسته‌اند کمکت کنند، احتمالاً شاک ویو می‌تواند گزینه‌ای موثر برایت باشد.
شرایط پزشکی قابل توجه
- افراد با درد مزمن خار پاشنه بیش از ۳-۶ ماه که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند.
- افرادی که به علت درد پاشنه دچار محدودیت حرکتی و اختلال در کیفیت زندگی شده‌اند.
- ورزشکارانی که به دلیل خار پاشنه دچار افت عملکرد شده‌اند.
- بیمارانی که قصد اجتناب از جراحی دارند و به دنبال روش غیرتهاجمی هستند.
موارد منع استفاده از شاک ویو
شاک ویو برای همه قابل استفاده نیست. در شرایط زیر نباید از این روش استفاده کرد:
- خانم‌های باردار
- افراد دارای اختلالات خونریزی یا مصرف‌کننده داروهای ضد انعقاد
- بیماران دارای تومور در محل درد
- وجود عفونت فعال در ناحیه تحت درمان
- افرادی با اختلالات عروقی شدید
- وجود شکستگی فعال در محل درد
