فیزیوتراپی بیمار سکته مغزی یکی از ارکان اصلی برنامه توانبخشی سکته مغزی است که توسط متخصصان ما در مرکز فیزیوتراپی دکتر نصیری ارائه می شود.
سکته مغزی جریان خون مغز را مختل می کند و به سلول های مغز آسیب می رساند و بر توانایی فرد برای حرکت، صحبت کردن و انجام فعالیت های روزانه تأثیر می گذارد.
فیزیوتراپی نقش مهمی در توانبخشی سکته مغزی ایفا می کند و به بیماران کمک می کند تا حرکت، بهبود قدرت، هماهنگی و تعادل را بهبود بخشند و در نهایت به افزایش استقلال کمک می کنند.
بسته به محل و شدت آسیب مغزی، سکته مغزی می تواند به طرق مختلف بر حرکت تأثیر بگذارد. اختلالات رایج عبارتند از:
- ضعف یا فلج: یک طرف بدن اغلب تحت تاثیر قرار می گیرد که منجر به ضعف یا فلج کامل در اندام ها می شود.
- اسپاستیسیتی: این به افزایش تون عضلانی، ایجاد سفتی و انقباضات غیر ارادی عضلانی و مانع از حرکت اشاره دارد.
- آتاکسی: این عدم هماهنگی است که کنترل حرکات دقیق را دشوار می کند.
- مشکلات تعادل: سکته مغزی می تواند بر مراکز تعادل در مغز تأثیر بگذارد و منجر به افزایش خطر زمین خوردن شود.
- اختلال در راه رفتن: راه رفتن ممکن است به دلیل ضعف، عدم تعادل یا اسپاسم دشوار یا غیرممکن شود.
فیزیوتراپی بیمار سکته مغزی
فیزیوتراپی پس از سکته مغزی یک برنامه شخصی است که برنامه های درمانی آن بر اساس نیازها و اهداف خاص فرد تنظیم می شود. با این حال، برخی از عناصر رایج هسته اصلی فیزیوتراپی توانبخشی سکته مغزی را تشکیل می دهند:
- مداخله زودهنگام: شروع فیزیوتراپی به محض ثبات پزشکی برای به حداکثر رساندن پتانسیل بهبود بسیار مهم است. درمان می تواند در بیمارستان شروع شود و در محیط های سرپایی یا حتی در خانه ادامه یابد.
- بازیابی حرکت و قدرت: تمرینات برای بهبود قدرت عضلانی، انعطاف پذیری و دامنه حرکت در اندام های آسیب دیده طراحی شده اند. این ممکن است شامل استفاده از وزنه، نوارهای مقاومتی یا تمرینات وزن بدن باشد.
- آموزش تعادل و راه رفتن: فعالیت هایی که تعادل و هماهنگی را به چالش می کشند برای کمک به بیماران در بازیابی اعتماد به نفس و ثبات در هنگام راه رفتن یا ایستادن گنجانده شده اند. این ممکن است شامل تمرین راه رفتن با یا بدون وسایل کمکی مانند عصا یا واکر باشد.
- مدیریت اسپاستیسیتی: تکنیک هایی مانند کشش، آتل زدن و تحریک الکتریکی می توانند به مدیریت اسپاستیسیتی عضلانی و بهبود انعطاف پذیری کمک کنند.
- آموزش عملکردی: فیزیوتراپیست ها به بیماران کمک می کنند تا فعالیت های زندگی روزمره (ADLs) مانند لباس پوشیدن، حمام کردن، توالت رفتن و انتقال از حالت نشسته به ایستاده را دوباره بیاموزند. این به بیماران قدرت می دهد تا در زندگی روزمره خود استقلال را دوباره به دست آورند.
- مدیریت درد: سکته مغزی می تواند باعث درد شود، بنابراین درمانگران ممکن است از تکنیک های مدیریت درد مانند ماساژ، گرما درمانی یا تحریک الکتریکی برای بهبود راحتی و تسهیل مشارکت در جلسات درمانی استفاده کنند.
تکنیک های فیزیوتراپی
تکنیک های مختلفی در فیزیوتراپی بیمار سکته مغزی استفاده می شود که هر کدام مزایای خاص خود را دارند:
- درمان حرکتی ناشی از محدودیت (CIMT): این درمان شامل مهار سمت قوی‌تر برای وادار کردن بیمار به استفاده از سمت آسیب‌دیده ضعیف‌تر است، و باعث افزایش انعطاف‌پذیری عصبی و یادگیری حرکتی در مغز آسیب‌دیده می‌شود.
- آموزش وظیفه‌محور: این بر تمرین فعالیت‌های زندگی واقعی مانند پوشیدن لباس یا دست‌یابی به اشیاء، ارتقای مهارت‌های کاربردی برای زندگی روزمره تمرکز دارد.
- آموزش راه رفتن: درمانگران به بیماران کمک می کنند راه رفتن را با الگوهای راه رفتن مناسب، با استفاده از تکنیک های مختلف مانند تمرین روی تردمیل یا تمرین روی سطوح ناهموار تمرین کنند.
- آب درمانی: تمرینات انجام شده در یک استخر گرم می تواند قدرت، انعطاف پذیری و تعادل را در یک محیط کم تاثیر بهبود بخشد.
- تحریک الکتریکی: این تکنیک از جریان های الکتریکی خفیف برای تحریک عضلات ضعیف شده، تسهیل انقباض عضلانی و بازآموزی الگوهای حرکتی استفاده می کند.
مزایای فیزیوتراپی در توانبخشی سکته مغزی بسیار فراتر از بازیابی تحرک فیزیکی است. همچنین می تواند منجر به:
- بهبود عملکرد شناختی: مطالعات نشان می دهد که فیزیوتراپی می تواند عملکرد شناختی، حافظه و توجه را در بازماندگان سکته مغزی افزایش دهد.
- کاهش خطر افسردگی: سکته مغزی می تواند منجر به افسردگی شود. تعامل اجتماعی و احساس موفقیت که از طریق فیزیوتراپی به دست می آید می تواند خلق و خو و بهزیستی را بهبود بخشد.
- بهبود کیفیت زندگی: بازیابی استقلال و انجام فعالیت های روزانه با اعتماد به نفس به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بازماندگان سکته را افزایش می دهد.
