درمان قطعی خار پاشنه با شاک ویو راه نجات از درد مزمن پا است که توسط متخصصان ما در کلینیک فیزیوتراپی دکتر نصیری در غرب تهران ارائه می شود. خار پاشنه یکی از آزاردهنده‌ترین مشکلاتی است که می‌تواند راه رفتن را به کابوسی دردناک تبدیل کند. اگر شما هم صبح‌ها با درد شدید در پاشنه بیدار می‌شوید یا بعد از ایستادن طولانی دچار درد می‌شوید، احتمال زیادی دارد که با خار پاشنه روبه‌رو باشید. اما خوشبختانه، یک روش نوین و بسیار مؤثر برای درمان قطعی آن وجود دارد: شاک ویو تراپی.
خار پاشنه که به انگلیسی “Heel Spur” گفته می‌شود، یک زائده استخوانی کوچک است که در قسمت زیرین پاشنه پا و معمولاً در محل اتصال رباط کف پا به استخوان پاشنه ایجاد می‌شود. این زائده به دلیل رسوب کلسیم در این ناحیه شکل می‌گیرد و ممکن است تا چند میلی‌متر رشد کند. برخلاف تصور عموم، درد ناشی از خار پاشنه معمولاً مستقیماً از خود زائده نیست، بلکه به‌دلیل التهاب در بافت‌های اطراف آن ایجاد می‌شود.
خار پاشنه به‌تنهایی ممکن است بدون علامت باشد، اما زمانی که التهاب در فاسیای کف پا (plantar fascia) ایجاد شود، درد شدیدی خصوصاً هنگام برداشتن اولین قدم‌ها در صبح احساس می‌شود. این درد معمولاً به‌مرور در طول روز کمتر می‌شود ولی با ایستادن‌های طولانی یا پیاده روی مجدد شدت می‌گیرد.
فرآیند شکل‌گیری خار پاشنه معمولاً به‌مرور زمان و به‌دلیل فشار مداوم روی پاشنه اتفاق می‌افتد. این فشار ممکن است ناشی از اضافه وزن، ایستادن‌های طولانی، استفاده از کفش‌های نامناسب، یا حتی راه رفتن ناصحیح باشد. وقتی فاسیای کف پا بیش از حد کشیده شود، محل اتصال آن به استخوان پاشنه ملتهب شده و بدن برای ترمیم این ناحیه، شروع به رسوب کلسیم می‌کند. این رسوب به‌تدریج تبدیل به زائده‌ای استخوانی می‌شود که خار پاشنه نام دارد.
علائم و نشانه‌های خار پاشنه
درد صبحگاهی و پس از استراحت
یکی از واضح‌ترین نشانه‌های خار پاشنه، درد شدید در پاشنه پا در هنگام برداشتن اولین قدم‌ها پس از بیدار شدن از خواب است. این درد مانند تیر کشیدن یا سوزش در زیر پاشنه احساس می‌شود و گاهی آن‌قدر شدید است که فرد را مجبور به لنگیدن یا توقف می‌کند. جالب اینجاست که در بسیاری از موارد، بعد از مدتی حرکت و گرم شدن پا، درد کاهش می‌یابد.
اما این تسکین موقتی است. پس از نشستن طولانی‌مدت یا استراحت، مجدداً با برداشتن قدم‌ها، درد باز می‌گردد. این ویژگی یکی از تفاوت‌های مهم درد خار پاشنه با دردهای دیگر پاست.
تأثیر خار پاشنه بر راه رفتن و فعالیت‌های روزانه
خار پاشنه نه‌تنها دردناک است، بلکه می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به‌شدت کاهش دهد. راه رفتن، دویدن، ایستادن‌های طولانی و حتی کارهای روزمره‌ای مثل آشپزی یا خرید رفتن ممکن است تبدیل به فعالیت‌هایی دردناک شوند. در صورت عدم درمان، فرد ممکن است به‌مرور عادت کند که روی بخش‌های دیگر پا راه برود تا از درد فرار کند؛ که این خود منجر به ایجاد درد در نواحی دیگر مانند زانو یا کمر می‌شود.
بسیاری از افراد به‌خاطر درد مزمن پاشنه از انجام ورزش، پیاده‌روی و حتی سفر منصرف می‌شوند و دچار افت روحیه و اضطراب می‌شوند. پس درمان قطعی خار پاشنه با شاک ویو ، تنها تسکین یک درد نیست؛ بلکه بازگرداندن کیفیت زندگی به فرد است.
دلایل و عوامل خطر
اضافه وزن و فشار مداوم
یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز خار پاشنه، اضافه وزن است. هر کیلوگرم وزن اضافه، فشار بیشتری را بر کف پا و به‌خصوص ناحیه پاشنه وارد می‌کند. این فشار مداوم باعث می‌شود بافت‌های کف پا ملتهب شده و در بلندمدت، زمینه برای شکل‌گیری خار پاشنه فراهم شود. زنان باردار نیز به دلیل افزایش ناگهانی وزن، در معرض این مشکل قرار دارند.
کفش نامناسب و فعالیت‌های شدید بدنی
پوشیدن کفش‌های بدون پاشنه مناسب، کفش‌های تخت یا پاشنه‌بلند، و کفش‌های ورزشی بدون کفی طبی از دلایل دیگر خار پاشنه هستند. فعالیت‌های ورزشی شدید، پیاده‌روی‌های طولانی بدون کفش مناسب، یا کارهایی که نیاز به ایستادن طولانی دارند نیز می‌توانند باعث آسیب به رباط کف پا و ایجاد خار شوند.
مشکلات ساختاری پا
افرادی که کف پای صاف، قوس بیش از حد، یا شیوه راه رفتن ناصحیح دارند، بیشتر مستعد خار پاشنه هستند. این شرایط باعث می‌شود فشار به‌طور غیرطبیعی در ناحیه پاشنه متمرکز شود. در این افراد، درمان خار پاشنه باید همراه با اصلاح ساختار پا و استفاده از کفی‌های مخصوص باشد.
درمان قطعی خار پاشنه با شاک ویو
شاک ویو تراپی یا «درمان با امواج ضربه‌ای» (Shockwave Therapy) یک روش غیر تهاجمی و نوین برای درمان مشکلات اسکلتی-عضلانی از جمله خار پاشنه است. در این روش، امواج صوتی با فرکانس بالا به ناحیه آسیب‌دیده ارسال می‌شود که باعث تحریک گردش خون، بازسازی سلولی و کاهش التهاب می‌گردد. برخلاف جراحی یا تزریق، شاک ویو بدون نیاز به برش پوست، بیهوشی یا دوران نقاهت طولانی انجام می‌شود.
عملکرد شاک ویو به این صورت است که امواج صوتی وارد بافت ملتهب یا آسیب‌دیده شده و روند ترمیم طبیعی بدن را تحریک می‌کنند. این امواج باعث افزایش جریان خون موضعی، شکستن رسوبات کلسیمی و تحریک اعصاب برای کاهش درد می‌شوند. در نتیجه، درد کاهش یافته و حرکت مفاصل بهبود پیدا می‌کند.
این روش در بسیاری از کشورها به‌عنوان یکی از درمان‌های مؤثر برای خار پاشنه پذیرفته شده و حتی از سوی پزشکان ورزشی نیز مورد تأیید قرار گرفته است.
تفاوت شاک ویو با روش‌های دیگر درمانی
در مقایسه با روش‌های سنتی مانند مصرف داروهای ضد التهاب، تزریق کورتون یا حتی جراحی، شاک ویو چندین مزیت کلیدی دارد:
غیر تهاجمی بودن: نیازی به تیغ جراحی یا بی‌حسی نیست.
نداشتن عوارض جانبی جدی: برخلاف داروها یا تزریقات، احتمال آسیب به بافت‌های اطراف بسیار پایین است.
دوره نقاهت کوتاه: بلافاصله پس از درمان، فرد می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد.
درمان علت اصلی: شاک ویو به جای سرکوب علائم، التهاب و رسوبات را هدف قرار می‌دهد.
این ویژگی‌ها باعث شده تا شاک ویو به‌عنوان روشی مدرن و ایمن برای درمان خار پاشنه مورد توجه قرار گیرد.
چرا درمان قطعی خار پاشنه با شاک ویو بهترین درمان خار پاشنه است؟
اثرات سریع و غیر تهاجمی بودن
بیشتر بیمارانی که از روش شاک ویو برای درمان خار پاشنه استفاده می‌کنند، طی ۳ تا ۵ جلسه کاهش محسوس درد را تجربه می‌کنند. این سرعت در بهبود، یکی از مزایای اصلی این روش نسبت به سایر روش‌های درمانی است. از آنجایی که این درمان بدون جراحی انجام می‌شود، فرد می‌تواند بدون وقفه طولانی در کار یا فعالیت‌های روزمره‌اش، بهبود یابد.
درمان با شاک ویو بدون بی‌حسی، بریدگی، یا خونریزی انجام می‌شود و تنها احساس خفیفی مانند ضربه‌های پشت سر هم در ناحیه درمان احساس می‌شود. حتی افرادی که از تزریق و جراحی می‌ترسند، می‌توانند با خیال راحت از این روش استفاده کنند.
آمار موفقیت بالا در درمان بیماران
بر اساس تحقیقات انجام‌شده، حدود ۷۵ تا ۹۰ درصد از افرادی که از شاک ویو تراپی برای درمان خار پاشنه استفاده کرده‌اند، کاهش چشمگیر درد و بهبود عملکرد حرکتی را گزارش کرده‌اند. بسیاری از این افراد پس از اتمام جلسات درمانی، به فعالیت‌های عادی زندگی، از جمله ورزش، پیاده‌روی و حتی دویدن بازگشته‌اند.
موفقیت بالای این درمان به فاکتورهایی مانند سن بیمار، شدت خار پاشنه، و رعایت نکات پس از درمان بستگی دارد. با این حال، اکثر افراد پس از چند جلسه احساس بهبودی قابل‌توجهی دارند.
روند درمان خار پاشنه با شاک ویو
تعداد جلسات مورد نیاز و مدت زمان درمان
درمان خار پاشنه با شاک ویو معمولاً به ۳ تا ۶ جلسه درمانی نیاز دارد. هر جلسه حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و فاصله بین جلسات معمولاً یک هفته است. البته تعداد دقیق جلسات بستگی به شدت خار، میزان درد، و پاسخ بدن به درمان دارد.
در همان جلسات اولیه، بسیاری از بیماران احساس بهبودی را تجربه می‌کنند. پس از گذشت چند هفته از اتمام درمان، روند ترمیم کامل می‌شود و اثرات آن پایدار می‌ماند.
نکته مهم این است که شاک ویو یک درمان تدریجی است؛ به‌عبارتی، نتایج نهایی آن معمولاً بعد از چند هفته نمایان می‌شود، نه بلافاصله بعد از جلسه اول.
مراقبت‌های قبل و بعد از هر جلسه
قبل از شروع درمان، بیمار باید از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کند و بهتر است ناحیه مورد نظر بدون التهاب شدید باشد. پوشیدن لباس راحت و قابل دسترسی به پاشنه نیز توصیه می‌شود.
پس از هر جلسه، بیمار باید به مدت ۴۸ ساعت از انجام فعالیت‌های شدید بدنی خودداری کند. در صورت بروز التهاب یا درد خفیف، استفاده از یخ می‌تواند مؤثر باشد. همچنین رعایت توصیه‌های پزشک، استفاده از کفش مناسب و انجام تمرینات کششی سبک نقش مهمی در موفقیت درمان دارد.
عوارض احتمالی درمان با شاک ویو
درد موقت یا التهاب خفیف
گرچه شاک ویو روشی بسیار ایمن است، اما مانند هر روش درمانی ممکن است عوارض موقتی ایجاد کند. رایج‌ترین عارضه، احساس درد خفیف یا التهاب در ناحیه درمان است که معمولاً طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف می‌شود.
برخی از بیماران ممکن است کمی کبودی یا حساسیت در ناحیه پاشنه را تجربه کنند. این عوارض طبیعی است و نیاز به نگرانی ندارد. استفاده از یخ یا داروهای ضد التهاب معمولی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
