فتق دیسک کمر یا همان بیرون زدگی دیسک کمر به خروج قسمت میانی درون دیسک بین مهره ای گفته می شود که می تواند منجر به کمردرد و بروز اختلالات حرکتی شود.
ستون مهره یا ستون فقرات از 33 مهره تشکیل شده است که توسط دیسک های اسفنجی از هم جدا شده اند.
- ستون فقرات گردنی: 7 مهره اول که در گردن قرار دارند
- ستون فقرات سینه ای: 12 مهره بعدی که در ناحیه قفسه سینه قرار دارند
- ستون فقرات کمری: 5 مهره بعدی که در قسمت پایین کمر قرار دارند
- ستون فقرات خاجی: پایین ترین 5 مهره، که در زیر کمر قرار دارد، همچنین شامل 4 مهره است که استخوان دنبالچه (دنباله) را تشکیل می دهند.
بیشتر فتقهای دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات کمری، بهویژه بین مهرههای چهارم و پنجم کمری و بین مهره پنجم کمری و مهره اول خاجی (سطوح L4-5 و L5-S1) اتفاق میافتد.
با افزایش سن، دیسک بین مهره ای ممکن است مایع خود را از دست داده و خشک شود. با این اتفاق، دیسک اسفنجی (که بین قسمت های استخوانی ستون فقرات قرار دارد و به عنوان یک ضربه گیر عمل می کند) فشرده می شود. این ممکن است منجر به شکستگی حلقه بیرونی سخت شود. این به هسته یا داخل حلقه اجازه می دهد تا بیرون بزند در این شرایط فتق دیسک رخ می دهد.
فتق دیسک همچنین می تواند بصورت ناگهانی و به دلایلی همچون وارد شدن فشار بیش از حد بر ستون فقرات رخ دهد.
در این شرایط مواد بیروزن زده سبب وارد شدن فشار به ریشه های عصبی واقع در پشت فضای دیسک شده و علائمی همچون درد، ضعف، بی حسی یا تغییر در حس را به همراه خواهد داشت.
علائم فتق دیسک کمر
- کمر درد مزمن یا متناوب که ممکن است با حرکت، سرفه، عطسه یا ایستادن برای مدت طولانی بدتر شود
- گرفتگی عضلات پشت
- بی حسی در پا یا پا
- کاهش رفلکس در زانو یا مچ پا
- ناتوانی در کنترل مثانه یا روده
- سیاتیک – دردی که از پشت یا باسن شروع می شود و از پائین پا به ساق پا یا داخل پا می رسد.
- ضعف عضلانی در پاها
دلایل فتق دیسک کمر
بیماری دیسک کمر به دلیل تغییر در ساختار دیسک نرمال ایجاد می شود. بیشتر اوقات، بیماری دیسک در نتیجه افزایش سن و شکسته شدن طبیعی دیسک رخ می دهد. گاهی اوقات، آسیب شدید می تواند باعث فتق دیسک طبیعی شود. همچنین آسیب ممکن است باعث بدتر شدن فتق دیسک شود.
اگرچه سن شایع ترین خطر است، اما عدم تحرک بدنی می تواند سبب ضعف عضلات پشت و شکم شود که ممکن است به درستی از ستون فقرات حمایت نکنند. آسیب های کمر نیز زمانی افزایش مییابد که افرادی که معمولاً فعالیت بدنی ندارند در فعالیتهای بیش از حد سخت شرکت کنند. کارهایی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین و پیچاندن ستون فقرات دارند نیز می توانند باعث آسیب به کمر شوند.
درمان فتق دیسک کمر
استراحت و کاهش سطح فعالیت برای جلوگیری از وارد شدن فشار بیش از حد بر دیسک بیرون زده توصیه می شود.
کاهش وزن در صورت وجود اضافه وزن
فیزیوتراپی موثرترین روش درمان غیرجراحی دیسک کمر است که در مرکز فیزیوتراپی دکتر نصیری ارائه می شود. فیزیوتراپیست علاوه بر تنظیم برنامه ورزشی برای بیماران از تکنیک های درمان دستی ، کشش ستون فقرات و التراسوند نیز بهره می برد.
آموزش مکانیک مناسب بدن (برای کمک به کاهش احتمال بدتر شدن درد یا آسیب به دیسک) توسط فیزیوتراپیست
استفاده از تکیه گاه کمری (بریس) ساکرال
دارو برای کنترل درد و شل کردن عضلات
در صورتی که روشهای ذکر شده در بالا نتوانند کمکی به بهبود علائم بیماران بکنند جراحی به عنوان آخرین گزینه درمانی انجام خواهد گرفت.
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی دیسک کمر – فیزیوتراپی برای دیسک کمر – درمان دیسک کمر با فیزیوتراپی