آرتروز زانو شایع ترین نوع آرتروز مفصلی است که اغلب در افراد میانسال و سالمند دیده می شود و می تواند منجر به ضعف ، درد و محدودیت های حرکتی شود. زانودرد یکی از شایع ترین دلایل درد و محدودیت حرکتی در افراد میانسال و سالمند است که آرتروز زانو یکی از دلایل مهم آن است. این بیماری به دلیل تخریب و فرسودگی غضورف مفصل زانو رخ می دهد که در نتیجه آن استخوان ها بر روی یکدیگر ساییده می شوند که این وضعیت سبب بروز زانودرد و التهاب و محدود شدن دامنه حرکات زانو می شود. آرتروز عارضه ای پشرونده است و در صورت عدم درمان و کنترل با روش های مناسب سبب تخریب کامل مفصل زانو و بروز مشکلات جدی در مفصل زانو می شود.
به دلیل وارد شدن فشار ناشی از وزن بر روی زانوها و تحرک بالای مفصل زانو آرتروز زانو شایع ترین آرتروز در بین مفاصل بدن است. زانو ها همچنین نسبت به سایر مفاصل بدن بیشتر در معرض وارد شدن ضربه و آسیب دیدگی هستند. درد ناشی از آرتروز اغلب بطور تدریجی شده و با پیشرفت بیماری افزایش می یابد. این بیماری تخریبی مفصلی در بین خانم های بالای 65 سال شیوع بیشتری دارد. اضافه وزن و افزایش سن از عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به آرتروز زانو هستند. فیزیوتراپی زانو موثرترین روش در مدیریت علائم آرتروز زانو است.
علائم آرتروز زانو
- زانودرد مزمن و گاها شدید بطوری که سبب اختلال در عملکرد زانو می شود.
- تشدید درد با فعالیت هایی مانند پیاده روی ، خم و راست کردن زانو و …
- تشدید درد پس از مدتی بی حرکتی زانو
- تورم و التهاب زانو
- حساسیت به لمس و فشار
- خشکی و سفتی زانو
- کاهش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی زانو
- ضعف عضلات مرتبط با مفصل زانو
- تغییر شکل مفصل زانو
- ناتوانی در راه رفتن به مدت طولانی
- شنیده شدن صدای سایش استخوان ها هنگام حرکت دادن زانو
- التهاب تاندون ها و بورس های زانو
- ایجاد استئوفیت (خارهای استخوانی) از عوارض شایع آرتروز زانو ساییدگی استخوان ها بر روی هم است.
دلایل و عوامل افزایش دهنده خطر
- وارد شدن ضربه شدید به زانو
- افزایش سن ریسک آسیب پذیری مفاصل بدن از جمله زانو ابتلا به آرتروز زانو را افزایش می دهد.
- استفاده بیش از حد از مفصل زانو و حرکات تکراری زانو
- قرار گرفتن زانو در وضعیت تحت فشار به مدت طولانی
- آسیب دیدگی قبلی زانو (شکستگی ، دررفتگی و …)
- پارگی منیسک زانو
- عوامل ژنتیکی
- پارگی رباط های زانو
- ناهنجاری های مادرزادی زانو مانند زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری
- چاقی
درمان آرتروز زانو
استراحت دادن به زانو برای کاستن از میزان فشاری که به زانوها وارد می شود به تسکین درد و التهاب زانو کمک زیادی می کند.
فعالیت هایی مانند پیاده روی به مدت طولانی و استفاده از پله فشار زیادی به زانوها وارد کرده و در بیمار را افزایش می دهند که باید کاهش یابند.
بیمارانی که دچار اضافه زون هستند برای کمک به روند درمان باید وزن خود را کاهش دهند.
برای کاهش فشار وارده به زانوها در هنگام راه رفتن می توان از وسایلی مانند عصا استفاده کرد.
قرار دادن کمپرس گرم بر روی زانو درد و التهاب را تسکین می دهد.
استفاده از زانوبند طبی و بریس مخصوص زانو حرکات زانو را محدود کرده و به روند بهبودی کمک می کند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپر.فن و ناپروکسن برای تسکین درد و التهاب زانو و در موارد حاد داروهای تزریقی استروئیدی تجویز می شوند.
فیزیوتراپی زانو موثرترین راهکار درمان آرتروز زانو و تسکین علائم آن است. فیزیوتراپیست با توج به شرایط بیمار و شدت بیماری وی تمرینات ورزشی مخصوصی را برای بیمار تنظیم می کند. فیزیوتراپیست در کنار تمرینات ورزشی از دیگر روش های درمانی همچون الکتروتراپی ، لیزر تراپی با لیزر پرتوان و درمان دستی برای کمک به درمان آرتروز زانو استفاده می کند.
جراحی زانو تنها در مواردی که درمان با سایر روش ها موفقیت آمیز نباشد انجام می گیرد. جراحی تعویض مفصل زانو و آرتروسکوپی مفصل زانو از روش های رایج جراحی زانو هستند که برای درمان این بیماری در موارد پیشرفته انجام می گیرند.
نقش فیزیوتراپی در درمان آرتروز زانو
کاهش درد: تمرینات ورزشی خاص و تکنیک‌های دستی به کاهش التهاب و اسپاسم عضلانی کمک کرده و در نتیجه درد را تسکین می‌دهند.
افزایش دامنه حرکتی: تمرینات کششی و تقویتی باعث بهبود انعطاف‌پذیری مفصل و افزایش دامنه حرکتی زانو می‌شوند.
تقویت عضلات: تقویت عضلات اطراف زانو به پایداری مفصل و کاهش فشار روی غضروف کمک می‌کند.
بهبود عملکرد: فیزیوتراپی به بهبود تعادل، هماهنگی و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند.
کاهش نیاز به دارو: با کاهش درد و بهبود عملکرد، نیاز به مصرف داروهای مسکن کاهش می‌یابد.
تمرینات فیزیوتراپی برای آرتروز زانو
تمرینات تقویتی: تقویت عضلات چهارسر ران، همسترینگ و عضلات ساق پا
تمرینات کششی: افزایش انعطاف‌پذیری عضلات اطراف زانو
تمرینات تعادلی: بهبود تعادل و هماهنگی
تمرینات هوازی سبک: مانند پیاده‌روی در آب یا دوچرخه‌سواری ثابت
چه زمانی به فیزیوتراپی نیاز داریم؟
- در مراحل اولیه آرتروز زانو برای جلوگیری از پیشرفت بیماری
- بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
- در صورت وجود درد شدید و محدودیت حرکتی
- برای بهبود عملکرد و کیفیت زندگی
مزایای فیزیوتراپی
غیرتهاجمی بودن: فیزیوتراپی روشی ایمن و بدون عوارض جانبی است.
شخصی‌سازی: برنامه درمانی فیزیوتراپی برای هر بیمار به صورت جداگانه و بر اساس شرایط او طراحی می‌شود.
بهبود کیفیت زندگی: فیزیوتراپی به بیماران کمک می‌کند تا به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی در جنت آباد – فیزیوتراپی در پونک – فیزیوتراپی در شهران – فیزیوتراپی در شهر زیبا
